Μαριναλέντα: η Γη της Ουτοπίας

"Μία ουτοπία προς την ειρήνη"

Η Γη της Ουτοπίας, η Μαριναλέντα είναι ένα ουτοπικό χωριό 3.000 κατοίκων στην Ανδαλουσία. Ίσως η προσπάθεια να περιγράψει κάποιος τη διαφορετικότητα του χωριού με όρους πολιτικής και οικονομίας να είναι και δύσκολο και αντιφατικό. Στην Μαριναλέντα ταιριάζουν περισσότερο το παράδειγμα και οι ήρωες ενός κόμικ: Του Αστερίξ.

Ένα τρελό χωριό με τους δικούς του κανόνες μέσα στην αυτοκρατορία του χρήματος. Με αυτοδιαχείριση, κοινοκτημοσύνη και έναν τρελό δήμαρχο, απέναντι στους κανόνες λειτουργίας ενός καπιταλισμού σε βαθιά κρίση.

Η Μαριναλέντα δεν θα ήταν αυτό που είναι, αν ο Γκορντίγιο, στα δεκαεννιά του χρόνια, το 1979, δεν εκλεγόταν δήμαρχος. Η κομμούνα του κλείνει 31 χρόνια ύπαρξης. Την ώρα που η υφήλιος παλεύει με την κρίση, η Μαριναλέντα μοιάζει ένας άλλος κόσμος.

Η Γη της Ουτοπίας καλωσορίζει το «Κουτί της Πανδώρας»

«Επειδή τίποτα δεν είναι όπως φαίνεται»

 

H Marinaleda, μια κοινότητα 2645 κατοίκων στην Ανδαλουσία, δεν έχει ανεργία, δεν έχει αστυνομικούς, η στέγαση, η εργασία, ο πολιτισμός, η εκπαίδευση και η υγεία θεωρούνται δικαίωμα.
“Η γη δεν ανήκει σε κανέναν, η γη δεν αγοράζεται, η γη ανήκει σε όλους! Εφαρμόζουμε μια συμμετοχική δημοκρατία, αποφασίζουμε για όλα, από τους φόρους ως τις δημόσιες δαπάνες, σε μεγάλες συνελεύσεις. Πολλά κεφάλια δίνουν πολλές ιδέες”
Οι κάτοικοι ανήκουν στον τοπικό συνεταιρισμό και εργάζονται 6,5 ώρες την ημέρα έχοντας όλοι το ίδιο ημερομίσθιο (45 ευρώ), ανεξάρτητα αν απασχολούνται στους αγρούς ή στο τοπικό εργοστάσιο μεταποίησης των προϊόντων. Τα έσοδα δεν μοιράζονται αλλά επενδύονται στον συνεταιρισμό για να δημιουργηθούν νέες δουλειές. Στο χωριό δεν υπάρχει παπάς και αστυνομικός, ενώ η ενοικίαση ενός σπιτιού στοιχίζει 15 ευρώ τον μήνα.

Ακολουθεί η πρόσφατη συνέντευξη στην “Ελευθεροτυπία”, του (επί 31 χρόνια κομμουνιστή δημάρχου της Μαριναλέντα) Χουάν Μανουέλ Σάντσες Γκορντίγιο:

Η οικονομική κρίση των ημερών είναι τεχνητή ή πραγματική; Δηλαδή χρεοκόπησαν τα νοικοκυριά ή είναι ένα ακόμη τέχνασμα του κεφαλαίου;

«Η οικονομική κρίση είναι μια μεγάλη απατεωνιά, η μεγαλύτερη στην ιστορία του καπιταλισμού. Οι “μηχανικοί” των τραπεζών δίνουν δάνεια ακόμη και σε εταιρείες που δεν μπορούν να τους επιστρέψουν τα χρήματα. Υπάρχουν 55 δισ. δολάρια δανείων χωρίς αντίκρισμα. Γι’ αυτό και σ’ αυτή την κρίση υπάρχουν θύτες και θύματα».

Εχει επηρεάσει τη Μαριναλέντα η παγκόσμια οικονομική κρίση; Αν ναι, πώς; Αν όχι, γιατί;

«Βέβαια και την έχει επηρεάσει, όπως όλο τον πλανήτη, αλλά πολύ λιγότερο. Γιατί εμείς απαντάμε με δικά μας μέσα στην κρίση. Εχουμε διπλασιάσει τη δημόσια επένδυση και πετύχαμε να δουλεύει όλος ο κόσμος».

Η Ελλάδα βρίσκεται σε δεινή οικονομική θέση. Θεωρείτε ότι μπορεί να αναγεννηθεί; Και πώς; Η οικονομική βοήθεια των χωρών της ευρωζώνης και η ένταξή της στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο πιστεύετε ότι θα τη βοηθήσουν να αναστηθεί οικονομικά;

«Το ΔΝΤ είναι σπηλιά με ληστές. Αυτοί είναι οι φταίχτες για ό,τι γίνεται – για την ανισότητα που υπάρχει στον κόσμο. Θα έρθουν να κλέψουν τη χώρα και να την κάνουν ακόμη φτωχότερη. Και να δώσουν πλεονέκτημα σε λίγους. Το σημερινό σύστημα είναι ένας απόλυτος παραλογισμός. Πρέπει η ελληνική πολιτεία να βρεθεί στην υπηρεσία των φτωχών. Η εθνικοποίηση των τραπεζών και η παροχή κατοικίας από το κράτος προς όλους τους πολίτες είναι μέτρα προς αυτή την κατεύθυνση. Οι θύτες που μας οδήγησαν σ’ αυτή την κρίση πρέπει να… επιβραβευθούν».

Η έννοια της δημοκρατίας υφίσταται στις μέρες μας; Θεωρείτε ότι η άμεση δημοκρατία αποτελεί απάντηση στην κρίση;

«Οχι, δεν υπάρχει. Είναι μια φάρσα. Στη σημερινή δημοκρατία ο λαός δεν έχει δύναμη. Είναι μια δημοκρατία της μπουρζουαζίας. Η 5η ελευθερία είναι η ελευθερία τού να κλέβεις, και αυτή είναι η μοναδική ελευθερία, όπως λέει ο Τσόμσκι. Να πάμε σε μια δημοκρατία των εργατών και του λαού, σε μια δημοκρατία με δύο πόδια: πολιτική δημοκρατία αλλά και οικονομική δημοκρατία. Η πολιτική δημοκρατία χωρίς οικονομική δημοκρατία είναι ένα πολύ μεγάλο ψέμα».

Η Αριστερά δείχνει να έχει χάσει τον βηματισμό της – βρίσκεται πίσω από τις εξελίξεις. Μπορεί να απαντήσεις στις νέες προκλήσεις;

«Ναι, αλλά με διαφορετική μορφή απ’ αυτήν που γνωρίζουμε στην Ευρώπη. Μια Αριστερά που να είναι ικανή να αντιμετωπίσει τον καπιταλισμό και να εφαρμόσει κοινωνική αλληλεγγύη. Εκεί που ο άνθρωπος και οι ανάγκες του θα είναι το κέντρο όλης της οικονομικής ενέργειας. Μια ηθική Αριστερά που ζει όπως μιλάει».

Είναι η Μαριναλέντα μια ιδεώδης κοινωνία;

«Πιστεύω ότι ποτέ δεν θα φτάσουμε στο ιδανικό. Είναι ένας δρόμος όμως που πρέπει να διανύσουμε».

Αν είναι πετυχημένη η πολιτική σας γιατί δεν εφαρμόζεται και σε άλλες πόλεις της Ισπανίας;

«Πραγματικά σε άλλα μέρη της Ανδαλουσίας, εκεί όπου το συνδικάτο έχει δύναμη, έχουμε καταφέρει να κερδίσουμε γη και να έχουμε κάνει κινήσεις ανάλογες όπως αυτές της Μαριναλέντα. Το αγροτικό συνδικάτο μας έχει 30.000 μέλη και πολλά δημαρχεία. Δεν είναι μια εύκολη κατάκτηση όπως και να το κάνεις, αλλά μια μάχη πολλών αγώνων».

Οπως παρατηρεί ο Βρετανός ιστορικός Ερικ Χομπσμπάουμ, «από την εποχή των επαναστάσεων περάσαμε στην εποχή των αυτοκρατοριών και από κει στην εποχή των άκρων». Σήμερα σε ποια εποχή βαδίζουμε;

«Είναι η εποχή στην οποία ο μόνος υπάρχων θεός είναι το χρήμα. Ενας θεός που χρειάζεται γενοκτονίες σ’ όλο τον πλανήτη, που συνεχίζει να παράγει πολέμους και 70.000 νεκρούς – δολοφονημένους από την πείνα, κάθε μέρα».

επίσημη ιστοσελίδα της Μαριναλέντα: www.marinaleda.com