Τριανέμι: ένα διαφορετικό σχολείο, ένα σχολείο Waldorf.

«Σε συγκυρίες όπως η σημερινή, ή σταματάς να ελπίζεις ή πέφτεις με τα μούτρα να κάνεις πραγματικότητα το όραμά σου!», λένε οι άνθρωποι που επέλεξαν να μην εγκαταλείψουν το όνειρό τους, αλλά να εργαστούν σκληρά, ομαδικά και με οδηγό τις αξίες τους, για να δημιουργήσουν ένα σχολείο διαφορετικό.

Έχουν ήδη βάλει τα θεμέλια, έχουν ήδη αρχίσει οι εγγραφές και από τον Σεπτέμβριο είναι έτοιμοι να λειτουργήσουν στο Μαρούσι το Τριανέμι. Είναι το πρώτο σχολείο που εμπνέεται από την παιδαγωγική των σχολείων Waldorf-Steiner και βρίσκεται σε ανοιχτό διάλογο με το ελληνικό αναλυτικό πρόγραμμα σπουδών και θα λειτουργήσει για παιδιά στο προνήπιο, στο νήπιο και στις πρώτες τάξεις του Δημοτικού (Α’ έως και Δ’ Δημοτικού).

Συνέντευξη στη Λαμπρινή Σταμάτη

«Το Φωτόδεντρο» μίλησε με την Σάντρα Μαυροειδή, την Αλίκη Αγγελίδου, τον Αλέξανδρο Κανδαλέπα και τον Αρχοντή Καρανάσιο. Είναι ανάμεσα στους ανθρώπους που συνθέτουν την ιδρυτική ομάδα του σχολείου «Τριανέμι». Μιλούν για τα όνειρα και τις πρακτικές δυσκολίες, για το πώς τις ξεπέρασαν και τις ξεπερνούν, για την ομαδική δουλειά, για τη μεταξύ τους συνεργασία και για όσα έχουν πετύχει μέχρι σήμερα.

Λένε πολλά και αναλυτικά. Ίσως εκπλήσσουν όταν διαπιστώνουν ότι «τελικά ο εκπαιδευτικός νόμος και το αναλυτικό πρόγραμμα για τα δημοτικά είναι πολύ συμβατά με τις αρχές της παιδαγωγικής Waldorf».

Εμπνέουν όταν μιλούν για τον «σχολικό οργανισμό» όπου παιδαγωγοί, γονείς και μαθητές λειτουργούν με κινητήριο δύναμη τη συνύπαρξη και τη συνεργασία.

Περιγράφουν την καθημερινότητα ενός μαθητή της Α’ Δημοτικού στο «Τριανέμι», εξηγούν τη λογική που διέπει τα δίδακτρα, το τι συμβαίνει με την αναμενόμενη άδεια και εξηγούν ότι: «θέλουμε τα παιδιά να νιώθουν ασφαλή κι ανάλαφρα, να μάθουν να εργάζονται, να συνεργάζονται και να προοδεύουν με χαρά, να ενδυναμώνουν την αγάπη τους για τον κόσμο που τα περιβάλλει και να εκφράζουν τη μοναδικότητά τους μέσα σε αυτόν».

Και προσφέρουν, ως δώρο, τα υλικά με τα οποία μπόρεσαν να κάνουν το όραμά τους, πράξη:

Εργατικότητα, Συνενόηση, Συνείδηση, Έρωτας

Ποιοι καλοί άνεμοι ευνόησαν τώρα, σε αυτή τη δύσκολη κοινωνική και οικονομική συγκυρία για την Ελλάδα, τη δημιουργία του σχολείου «Τριανέμι»;

Αν όχι τώρα, πότε; Είναι η χρονική συγκυρία που ή σταματάς να ελπίζεις ότι κάτι καλό μπορεί να συμβεί σε κοινωνικό επίπεδο ή πέφτεις με τα μούτρα στο να το δημιουργήσεις. Λέμε ότι συναντηθήκαμε «σαν να είχαμε ραντεβού» και μια από τις αρχές που μας ένωσαν είναι η απόφαση να κάνουμε κάτι καλό και χρήσιμο για την κοινωνία στην Αθήνα του 2017. Έχοντας αυτή την απόφαση στο κέντρο του κύκλου μας, φαίνεται πως οι άνεμοι μας βοηθούν, βρήκαμε ένα ωραίο σχολικό κτίριο, βρήκαμε ένα ικανοποιητικό μέρος των χρημάτων για να ξεκινήσουμε, βλέπουμε το ενδιαφέρον και τη διάθεση των γονέων να στηρίξουν το όραμά μας.

  

Πώς ξεπεράστηκαν οι δυσκολίες να συναντηθούν οι αρχές της παιδαγωγικής Waldorf-Steiner, από τις οποίες αντλεί έμπνευση το «Τριανέμι», με τα όρια και τους κανόνες του ελληνικού αναλυτικού προγράμματος σπουδών για τις πρώτες εκπαιδευτικές βαθμίδες;

Τόσο οι κατευθυντήριες του εκπαιδευτικού νόμου, όσο και τα Αναλυτικά Προγράμματα των σχολείων στην Ελλάδα είναι σε μεγάλο βαθμό συμβατά με τις αρχές της παιδαγωγικής Waldorf. Δείτε για παράδειγμα το νόμο: «Σκοπός της πρωτοβάθμιας  εκπαίδευσης είναι να συμβάλλει στην ολόπλευρη, αρμονική και ισόρροπη ανάπτυξη των διανοητικών και ψυχοσωματικών δυνάμεων των μαθητών, ώστε να έχουν τη δυνατότητα να εξελιχθούν σε ολοκληρωμένες προσωπικότητες και να ζήσουν δημιουργικά.» Νόμος 1566/1985 (αρθ. 1, παρ.1). 

Εκεί που συνήθως υπάρχει ένα χάσμα είναι στον τρόπο που οι προθέσεις αυτές υλοποιούνται, το γνωστό χάσμα ανάμεσα στη θεωρία και την πράξη. Αυτό που η ομάδα των παιδαγωγών χρειάστηκε να κάνει είναι να βρει τις γέφυρες στα επιμέρους γνωστικά αντικείμενα και να κάνει τις αντιστοιχίσεις. Η παιδαγωγική Waldorf άλλωστε προτείνει περισσότερο ένα  τρόπο να βλέπει ο παιδαγωγός το παιδί ως αναπτυσσόμενο άνθρωπο και δίνει μεγάλη ελευθερία στον δάσκαλο για τις επιμέρους επιλογές που θα κάνει.

Στο Τριανέμι μας ενδιαφέρει η απευθείας σύνδεση με την καρδιά αυτής της παιδαγωγικής κι όχι τόσο η εξωτερική της φόρμα, που είναι δεδομένο αλλά και ζητούμενο να επηρεάζεται από τον τόπο και τον χρόνο στον οποίο το σχολείο μας γεννιέται.

Πώς οργανώνεται από πλευράς διοίκησης, ρόλων και αρμοδιοτήτων, το σχολείο;

Το βασικό όργανο διοίκησης του σχολείου, είναι ένας κύκλος ανθρώπων που αποτελείται από εκπροσώπους των τριών σωμάτων που συγκροτούν το σχολικό οργανισμό: του σωματείου, των δασκάλων και των γονέων. Το κάθε επιμέρους σώμα έχει το δικό του ρόλο και έχει την ευθύνη σε διαφορετική σφαίρα αρμοδιοτήτων, και τα τρία ωστόσο βρίσκονται σε αγαστή συνεργασία μεταξύ τους.

Η διοικητική δομή περιγράφεται στον Εσωτερικό Κανονισμό του σχολείου που είναι υπό διαμόρφωση και θα έχει ούτως ή άλλως μια πρώτη περίοδο στην οποία θα δοκιμαστεί η λειτουργικότητά του. Βασικό νομικό κείμενο που προστατεύει και επιτρέπει όλα αυτά είναι το καταστατικό του σωματείου.

Τι περιμένει η ιδρυτική ομάδα του σχολείου από τους γονείς που θα δείξουν ενδιαφέρον να στηρίξουν την προσπάθεια και θα φέρουν τα παιδιά τους στην πρώτη σχολική χρονιά; Πόσο θα εμπλακούν στις διαδικασίες, ποια δικαιώματα θα έχουν, πόση συμμετοχή, ποιες υποχρεώσεις;

 

Η ιδρυτική ομάδα θέλει να εκπέμψει ένα όσο το δυνατόν καθαρότερο σήμα για να φτάσει σε όσο το δυνατόν πιο συνειδητοποιημένους γονείς. Θέλει από τους γονείς να καταλάβουν τις αρχές που εμπνέουν την ιδρυτική ομάδα και το κεντρικό όραμα του σχολείου. Ζητάει από τους γονείς να εμπιστευτούν ένα σχολείο που ακόμη βρίσκεται υπό δημιουργία και να συμμετάσχουν στα πρώτα βήματά του με σεβασμό και ευλάβεια.

Η πρώτη υποχρέωση του γονέα είναι να συμμετέχει τόσο στο σώμα των γονέων του σχολείου, όσο και στις συναντήσεις με τους παιδαγωγούς, η σχέση των παιδαγωγών με τους γονείς είναι ύψιστης σημασίας για την εφαρμογή της παιδαγωγικής. Οι γονείς δεν είναι υποχρεωμένοι να γίνουν μέλη του σωματείου, παρά καλούνται να το κάνουν μόνο εφόσον νιώθουν ότι θέλουν να βοηθήσουν το σχολικό οργανισμό να αναπτυχθεί, πέραν την ιδιότητας τους ως γονείς, μόνο αν δουν δηλαδή ότι αυτό το εγχείρημα τους «μιλάει» και σε προσωπικό επίπεδο. 

Σε κάθε περίπτωση ζητάμε από τους γονείς να κινητοποιήσουν τις δυνάμεις εθελοντισμού και αλληλεγγύης, σε όποιον τομέα τους ταιριάζει, για μπορέσουμε να ενισχύσουμε τον κοινωνικό χαρακτήρα του σχολείου. Στην καρδιά μιας καταναλωτικής εποχής ζητάμε από τους γονείς να επιβεβαιώνουν κάθε μέρα ότι δεν είναι «πελάτες», αλλά συνεργάτες του σχολείου και «συνοραματιστές» του παιδαγωγικού του προορισμού.

Ποια είναι με λίγα λόγια η φιλοσοφία του σχολείου «Τριανέμι» και τι ουσιαστικά διαφορετικό έρχεται να προσφέρει στη σύγχρονη εκπαιδευτική πραγματικότητα;

Το Τριανέμι θέλει να προσφέρει στα παιδιά έναν τόπο όπου θα νιώθουν ασφαλή κι ανάλαφρα, θα μπορούν να μάθουν να εργάζονται, να συνεργάζονται και να προοδεύουν με χαρά, να ενδυναμώνουν την αγάπη τους για τον κόσμο που τα περιβάλλει και να εκφράζουν τη μοναδικότητά τους μέσα σε αυτόν.

Το Τριανέμι θέλει να διαφυλάξει την παιδικότητα, ώστε να μπορεί να βοηθήσει να αναπτυχθούν ελεύθεροι, υπεύθυνοι ενήλικες που θα δίνουν νόημα στη ζωή τους. Ξέρουμε πως για να το καταφέρουμε αυτό χρειάζεται ο σχολικός οργανισμός να αποτελεί μια μικρή κοινωνία, ένα «κύτταρο κοινωνίας», όπως συνηθίζουμε να λέμε. 

Προσπαθούμε να μην υπογραμμίζουμε τι είναι αυτό που θα είναι διαφορετικό σε σχέση με τη σημερινή εκπαιδευτική πραγματικότητα που σε μεγάλο βαθμό νοσεί και στερείται προσανατολισμού, θέλουμε να πιστεύουμε ότι το Τριανέμι θα καταφέρει να είναι ένα σχολείο που θα βοηθήσει τα παιδιά να αναπτύξουν μια ειλικρινή σχέση με τον εαυτό τους και τους γύρω τους, σεβόμενο το στάδιο ανάπτυξης στο οποίο βρίσκονται κάθε φορά.

Πώς θα είναι η καθημερινότητα στο «Τριανέμι» για έναν μαθητή της Α’ Δημοτικού, από τον Σεπτέμβρη;

Μια μαθήτρια της Α’ δημοτικού θα έρχεται στο Τριανέμι στις 8.00 και μέχρι τις 14.00 θα έχει ολοκληρώσει το βασικό πρόγραμμα της ημέρας, έχοντας τη δυνατότητα να συνεχίσει στην απογευματινή ζώνη μέχρι τις 16.30. Τις πρώτες δύο ώρες, ο «βασικός» δάσκαλος θα την φέρνει σε επαφή με ένα από τα κεντρικά ακαδημαϊκά αντικείμενα (γλώσσα, μαθηματικά) προσεγγίζοντάς το μέσα από πολλή αφήγηση, ρυθμικό παιχνίδι και τραγούδι, ενώ ο μαθητής θα φτιάχνει τα δικά του/της μοναδικά βιβλία.

Θα έχει στην ευθύνη της να καθαρίζει μέρος της τάξης της, να μετακινεί καθημερινά τους πάγκους και τα μαξιλάρια, αλλάζοντας τη διαρρύθμιση της τάξης ανάλογα με τις ανάγκες του κάθε μαθήματος. Θα τρώει το δεκατιανό της μέσα στην αίθουσα μαζί με τους συμμαθητές της πίνοντας ζεστό τσάι και μετά θα έχει μισή ώρα με ελεύθερο παιχνίδι στο μεγάλο προαύλιο του σχολείου.

Στη συνέχεια ο μαθητής θα έχει καθημερινά μία ξένη γλώσσα (Αγγλικά και Γερμανικά) που θα προσεγγίζει μόνο προφορικά και μια ώρα «εμπέδωσης» στην οποία θα μπορεί με τον δάσκαλό του να δουλεύει διαφοροποιημένα από τους συμμαθητές του, στο βαθμό που αυτό είναι απαραίτητο, σε αυτή την ώρα θα έρχεται περισσότερο σε επαφή και με τα βιβλία του υπουργείου.

Μετά το επόμενο διάλειμμα θα έχει ένα μάθημα τέχνης (εικαστικά, μουσική, θέατρο) και κίνησης (γυμναστική, ευρυθμία/χορός), ενώ η μέρα του θα κλείνει με τον «κύκλο της τάξης», ένα μισάωρο συζήτησης , αναστοχασμού και σχεδιασμού για τα μελλούμενα. Στην απογευματινή ζώνη θα τρώει το φαγητό που έχει φέρει από το σπίτι, θα παίζει στο προαύλιο και θα δουλεύει στον κήπο, θα μπορεί στην «ήσυχη ώρα» να καλλιεργήσει την προσωπική του μελέτη και να ακολουθήσει μια ήπια δραστηριότητα χειροτεχνίας. Ο μεγάλος κύκλος της μέρας τελειώνει με την τακτοποίηση του χώρου και μια ιστορία.   

Δεδομένου ότι δεν υπάρχει ένας επιχειρηματίας που να αναλαμβάνει το ρίσκο μιας επένδυσης, ποιο είναι το πλάνο σας για την οικονομική βιωσιμότητα του σχολείου; Πώς θα στηριχθεί οικονομικά το εγχείρημα στο ξεκίνημά του; Σε ποιο ύψος εκτιμάτε ότι θα διαμορφώνονται τα δίδακτρα για μαθητές δημοτικού και για παιδιά στο νήπιο και το προνήπιο; 

Ένα βασικό ζήτημα που κληθήκαμε να ρυθμίσουμε ήταν το αρχικό κόστος επένδυσης , που αφορά κυρίως στην διαμόρφωση του κτιρίου, αλλά και τη πιθανή αστάθεια των πρώτων δύο χρόνων. Σε αυτό το ζήτημα οι ιδρυτές στηρίξαμε το Τριανέμι τόσο προσφέροντας χρήματα, όσο και πολλές ώρες εργασίας, ο καθένας στον τομέα του. Είναι ένας από τους λόγους για τους οποίους αυτοαποκαλούμαστε θεματοφύλακες του όλου εγχειρήματος. Στη συνέχεια υπήρξαν φίλοι που μας υποστήριξαν οικονομικά, κυρίως από τη διεθνή κοινότητα των σχολείων Waldorf. 

Πέραν της αρχικής επένδυσης όμως, για τη δημιουργία ενός βιώσιμου σχολικού οργανισμού, έχουμε αποδεχθεί την ελληνική πραγματικότητα που μας ονομάζει ιδιωτικό σχολείο και που αποκλείει προς το παρόν την επιχορήγησή μας από το κράτος. Βάσει του διετούς οικονομικού μας σχεδιασμού, τα δίδακτρά για το νηπιαγωγείο θα πρέπει να είναι 3.300 ευρώ το χρόνο και για το δημοτικό 4.500 ευρώ.

Έχουμε ήδη δεχτεί οικονομικά αιτήματα για εκπτώσεις και ψάχνουμε τον τρόπο να τα ενσωματώσουμε με δικαιοσύνη και αλληλεγγύη, ενώ καλούμε τους γονείς που μπορούν, να προσφέρουν περισσότερα χρήματα για να είναι κάτι τέτοιο δυνατό.

Κι αν δεν εγκριθεί η άδεια από το ΥΠΠΕΘ; Θα προλάβετε;

Η άδεια θα εγκριθεί, εφόσον ακολουθούμε με πολλή προσοχή όλα όσα το Υπουργείο ζητά από ένα νέο σχολείο.

Πώς η τέχνη και η χειροτεχνία θα κερδίσουν χώρο στην καρδιά της εκπαιδευτικής καθημερινότητας στο «Τριανέμι»; Μέσα από ποιες δραστηριότητες;

Το τρίπτυχο «χέρια-καρδιά-νους», που στις επιταγές του δικού μας εκπαιδευτικού νόμου ονομάζεται «ολόπλευρη ανάπτυξη» του παιδιού, απαιτεί τη συμμετοχή του σώματος, του συναισθήματος και της σκέψης, για την υγιή ανάπτυξη του νεαρού ανθρώπου, αλλά και κάθε ανθρώπου. 

Η τέχνη, τόσο στη βαθμίδα του νηπιαγωγείου, αλλά και του Δημοτικού επιτρέπει την αναπνοή ανάμεσα στον εσωτερικό και τον εξωτερικό κόσμο, ενώ η χειροτεχνία βοηθάει τη γείωση στο εδώ και το τώρα. Τονίζουμε συχνά ότι δίνουμε καθημερινά χώρο σε τέτοιες δραστηριότητες, όχι μόνο για να δημιουργήσουμε ευχάριστες στιγμές στα παιδιά, αλλά γιατί μέσω αυτών γίνεται δυνατή η πλήρης ανάπτυξή τους, είτε αυτό μεταφράζεται σε πολύπλοκες συνάψεις στον εγκέφαλο, είτε στη δημιουργία ενός δυνατού μέλους δημιουργικότητας, φαντασίας και εσωτερικών εικόνων, απαραίτητο όσο τίποτα άλλο για τη συγκεκριμένη ηλικιακή ομάδα του Δημοτικού.

Πιστεύουμε ότι η τέχνη δε θρέφει μόνο τους καλλιτέχνες και τους οραματιστές, αλλά τους εφευρέτες και τους πρωτοπόρους, όπως και κάθε άνθρωπο. Ζωγραφική με πινέλα, μουσική, ευρυθμία, θέατρο, πλέξιμο, κηπουρική, ξυλουργική, πλαστικές τέχνες, συντροφεύουν τα «ακαδημαϊκά» μαθήματα της γλώσσας, των μαθηματικών και της ιστορίας, βοηθούν τα παιδιά να μάθουν και ανοίγουν μαγικές πόρτες σε απάτητα μονοπάτια που οδηγούν στο μέλλον. 

Θέληση και…; Ποιες πιστεύετε ότι είναι οι βασικές ποιότητες και διεργασίες μέσα από τις οποίες μπορέσατε, διαφορετικοί μεταξύ σας άνθρωποι, να κάνετε ένα όραμα πράξη;

Εργατικότητα είναι ένα βασικό στοιχείο που έχει αναδυθεί ανάμεσά μας, δε σχεδιάζουμε μόνο, δεν ονειρευόμαστε μόνο, υλοποιούμε την ίδια στιγμή.
Συν-εν-νόηση είναι επίσης μια βασική αρχή, σε αρκετά μεγάλο ποσοστό βλέπουμε τον κόσμο από την ίδια πλευρά, αυτό φυσικά διαμορφώνεται και στη πορεία αλλά υπάρχει μια αρχική καλή κοινή βάση.
Συνείδηση είναι μια άλλη ποιότητα που θα πρέπει να αναφερθεί, καθώς έτσι θρέφουμε τη φωνή του σχολείου που μας ένωσε, ακόμα κι αν χρειαστεί να σιγήσει η φωνή ενός από εμάς για λίγο.
Έρωτας, τολμώ να πω, είναι ένα βασικό συστατικό, έρωτας για το όραμα του σχολείου, για τους ανθρώπους μέσα σε αυτόν τον κύκλο και για τη φλόγα στο κέντρο του, ενώ με κάποια εμπειρία ότι ο έρωτας έχει κι αυτός τα στάδιά του, δεν τον χαιρόμαστε μόνο, αλλά τον καλλιεργούμε ταυτόχρονα μεταξύ μας. Θα μπορούσα να προσθέσω και τη λέξη τρέλα, αλλά την πλευρά που μας αφορά την καλύπτει η προηγούμενη έννοια του έρωτα.

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟ ΤΡΙΑΝΕΜΙ
E-mail: info@trianemi.edu.gr
Facebook: Τριανέμι: Ένα σχολείο γεννιέται
Τηλ.: 6986004303

Πηγή: photodentro.gr 

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Τριανέμι : σχολείο με αγάπη και όραμα