Ο Δημήτρης Μαμάκος απαντά στο Ερωτηματολόγιο του Προυστ

Ποιο είναι το κυρίαρχο γνώρισμα του χαρακτήρα σας; Η ανησυχία· η σταθερή ροπή προς την κίνηση. 

Ποια αρετή ζηλεύετε σ' έναν άντρα; Την γενναιότητα, την τόλμη. Οδηγεί στην ελευθερία.

Ποια αρετή ζηλεύετε σε μια γυναίκα; Την ευρύτητα με την οποία ντύνει την αντίληψή της για τη ζωή. Την αντιπαραβάλω με την δική μας μονομανία, και δεν μπορώ παρά να την ζηλέψω.


Τι εκτιμάτε περισσότερο στους φίλους σας; Την ικανότητά τους να με συγχωρούν. Είναι το καταστάλαγμα της μακριάς, κοινής μας διαδρομής. 

Ποιο είναι το βασικό σας ελάττωμα; Ο εγωισμός.

Ποια είναι η αγαπημένη σας ενασχόληση; Η εκτίμηση του μεγάλου δώρου. Του μαγικού ταξιδιού σε αυτόν τον πλανήτη των θαυμάτων.

Ποια είναι η εικόνα που έχετε για την ευτυχία; Τον όρο «ευτυχία» μπορώ να τον αντιληφθώ μόνο με βιωματικούς όρους, και η απάντησή μου τέτοια θα είναι, βιωματική: Για μένα ευτυχία είναι, έπειτα από μία μακριά, επίπονη, ανήσυχη και τρομακτική διαδρομή, να μπορείς να απαντάς «τίποτα» όταν σε ρωτούν: «τι θα ζητούσες, αν τώρα βρισκόσουν μπροστά από ένα “Τζίνι”;».

Ποια είναι για εσάς η μεγαλύτερη δυστυχία; Η απώλεια της εκτίμησης για την ζωή. Η αποσύνδεση από το νόημα.

Εάν δεν ήσασταν ο εαυτός σας, ποιος θα θέλατε να είστε; Δεν μπορώ να φανταστώ πως θα ήταν, πως θα ένιωθα και θα σκεφτόμουν αν ήμουν κάποιος άλλος, και γι αυτό δεν μπορώ να απαντήσω.

Σε ποια χώρα θα θέλατε να ζείτε; Η ερώτηση, έτσι όπως την καταλαβαίνω, περιέχει την έννοια της μονιμότητας, με την οποία δεν έχω καλή σχέση. Τρέφομαι με αλλαγές και ανακαλύψεις, θαυμάζω τις εκπλήξεις. Μόνιμα, δεν θα ήθελα –τουλάχιστον προς το παρόν- να ζω πουθενά. Πέραν αυτού, είναι κάποια χρόνια τώρα –όχι πολλά- που έχω δεσμευτεί στον εαυτό μου ότι θα προσπαθώ να ζω εκεί που επιθυμώ, για όσο το επιθυμώ. Και λέω «θα προσπαθώ», διότι η δυσκολία του να ξεχωρίζω κάθε φορά αυτό που επιθυμώ από αυτό που οι οικογενειακές και κοινωνικές επιρροές μ’ έκαναν να νομίζω ότι επιθυμώ, είναι από τις μεγαλύτερες δυσκολίες που –τελευταία- καλούμαι να αντιμετωπίσω. Ίσως είναι η μεγαλύτερη.

Το αγαπημένο σας χρώμα; Νομίζω ότι εντυπωσιάζομαι το ίδιο όταν βλέπω τα χρώματα της θάλασσας, του ουρανού, του δάσους, των ζώων ή των εντόμων. Όταν κατορθώνω και θυμάμαι να τα προσέξω. 

Το αγαπημένο σας λουλούδι; Παρομοίως.

Το αγαπημένο σας πουλί; Αυτό που δεν ξεχνάει να πετά. Τα άλλα τα συμπονώ.

Ποιοι είναι οι αγαπημένοι σας συγγραφείς; Το πρώτο όνομα που μου ήρθε στο νου είναι του Έσσε. Ακολουθούν εκείνα των Όργουελ, Έκο, Τολστόι, Επίκουρου, η λίστα είναι μακριά…

Ποιοι είναι οι αγαπημένοι σας ποιητές; Πριν από μερικά χρόνια προσπάθησα να διαβάσω «Τα άνθη του κακού» του Μπωντλέρ. Ένιωσα, όπως είχα νιώσει όταν πρωτοείδα (σε φωτογραφία) την Γκουέρνικα. Ότι η παιδεία μου δεν μου επιτρέπει να αναγνωρίσω την όποια αξία του έργου. 
Τα τελευταία ένα δύο χρόνια- έχω έρθει σε επαφή με κάποια ποιήματα του Καββάφη, που σε κάποιες περιπτώσεις έμοιαζαν να απευθύνονταν σ’ εμένα! Ένιωσα το δέος της ταύτισης εκείνες τις στιγμές. 
Αυτή είναι όλη μου η σχέση με την ποίηση.

Οι αγαπημένοι σας λογοτεχνικοί ήρωες; Δεν νομίζω ότι έχω τέτοιους. Θυμάμαι, όμως, πως είχα ζηλέψει τον «ΚΙΜ», τον αλήτη του Κίπλιγκ. Θα αναφέρω και τον «Εκκλησιαστή» των Λούθερ Μπλίσετ (Luther Blisset: κολεκτίβα συγγραφέων), που διάβασα πρόσφατα. Ο ήρωας του βιβλίου, ο αιώνια κυνηγημένος «πηγαδοφερμένος», έχει ένα προφίλ και μία δράση, που προσωπικά εγώ, παρόμοια στην λογοτεχνία δεν είχα συναντήσει.

Οι αγαπημένες σας λογοτεχνικές ηρωίδες; Δεν έχω.

Οι αγαπημένοι σας συνθέτες; Δεν υπάρχουν.

Οι αγαπημένοι σας ζωγράφοι; Κάποτε είχα αποκτήσει μία συλλογή 25-30 μικρών τόμων με την ζωή και το έργο των ισάριθμων παγκόσμιων μεγάλων της ζωγραφικής. Με ενδιέφερε και είχα δει –βιαστικά είναι η αλήθεια- κάποιους από αυτούς. Η όποια σχέση μου με την ζωγραφική, εκεί περιορίζεται. Τότε έμαθα ότι την σύγχρονη τέχνη δεν την πολυ-καταλαβαίνω. Την κλασική, με την θρησκευτική θεματολογία, λίγο περισσότερο ίσως, αλλά και πάλι… Ο ιμπρεσιονισμός μου άρεσε! Ύμνοι στα χρώματα, νοσταλγικές αύρες και ρομαντισμός. Αποκόμισα την εντύπωση ότι κάποιοι πίνακες των Σεζάν, Ρενουάρ, Γκωγκέν, Βαν Γκογκ έχουν καταφέρει να αιχμαλωτίσουν ασυνήθιστη –για το ανθρώπινο μέτρο- ομορφιά. Αγαπημένος μου –αν και όχι ιμπρεσιονιστής- είναι ο Κλιμτ.

Οι ήρωες σας από την πραγματική ζωή; Τι σημαίνει «ήρωας»; Θα πρέπει να οριστεί αυτό, πρώτα. Ο Κάμπελ, στο βιβλίο του με τίτλο «Η δύναμη του μύθου», ορίζει τον ήρωα κάπως έτσι περίπου: Εκείνος που αγωνίζεται με αυτοθυσία για έναν ανιδιοτελή σκοπό. 
Νομίζω ότι αυτός είναι ένας καλός ορισμός, βάσει αυτού θα προσπαθήσω να δώσω μια απάντηση. Ποιοι είναι αυτοί, στην σύγχρονοι εποχή; Ποιος αγωνίζεται με αυτοθυσία για έναν ανιδιοτελή σκοπό; Όποιος σκέφτηκε: «κανείς», θα πρέπει ν’ αρχίσει να αναζητά μία νέα εικόνα του κόσμου, πέραν από αυτήν που σκιτσάρει η τηλεόραση.
Αυτοί που ζουν χιλιάδες μίλια μακριά από τα σπίτια τους για να προσφέρουν αφιλοκερδώς τις υπηρεσίες τους σε κοινότητες ή οικοσυστήματα που αντιμετωπίζουν κρίσεις -φαντάζομαι πως αυτοί ταιριάζουν στον ορισμό. Αυτοθυσία και ανιδιοτελείς σκοποί.
Αυτοί που ταξιδεύουν χιλιάδες μίλια μακριά από το σπίτι τους για να πλημμυρήσουν τις λεωφόρους, να εκφράσουν την διαμαρτυρία τους και να διαδηλώσουν την αντίθεσή τους έξω από τα  κτήρια που συνεδριάζουν οι G-ισχυροί. Η δράση τους οδηγείται από διεκδικήσεις, όπως: Ατομικές Ελευθερίες, Δικαιοσύνη, Αλληλεγγύη, Προστασία του Πλανήτη. Διεκδικήσεις που αφορούν όλους μας. Ανιδιοτελείς σκοποί. Κι επειδή σηκώνουν ανάστημα σε μια παγκοσμιοποιημένη κερδοσκοπική εξουσία, ολοένα πιο ασύδοτη, αυταρχική, αδίστακτη, επιθετική και εκδικητική… Αυτοθυσία.
Στον ορισμό, όμως, φαίνεται πως ταιριάζουν και οι ένοπλες εξτρεμιστικές επαναστατικές ομάδες, οι «τρομοκρατικές», αν προτιμάτε. Όπως οι Ερυθρές Ταξιαρχίες, η RAF ή η 17Ν. Οι σκοποί τους –μπορεί κανείς να πει- ήταν ανιδιοτελείς, η RAF βόμβιζε αμερικανικά κτήρια και οργάνωνε εκτελέσεις, στα πλαίσια του αντιπολεμικού της αγώνα (Βιετνάμ). Τα μέλη της κατέληξαν στην φυλακή ή στο νεκροτομείο ή φυγαδευμένα και καταδιωκόμενα για μια ζωή. Και πάντα το ήξεραν ότι έτσι θα κατέληγαν. Αυτοθυσία.
Και ο ψυχωτικός εκτελεστής της νεανικής κατασκήνωσης στην Νορβηγία, κι αυτός ανιδιοτελή σκοπό είχε: «την διατήρηση της πολιτισμικής καθαρότητας της Ευρώπης». Και ήξερε πολύ καλά που θα καταλήξει. Και φαντάζομαι πως οι ομοϊδεάτες του, που –πλέον- στην Ευρώπη δεν είναι λίγοι, «ήρωα» τον θεωρούν.
Καταλήγω. Υπάρχει μία διάσταση του ηρωισμού, που κάπου προσεταιρίζεται τον φανατισμό της κατοχής της καθαρής, μόνης ή απόλυτης αλήθειας και το δικαίωμα της προάσπισής της, με κάθε μέσο. Αυτή η διάσταση είναι υπεύθυνη για κάποιες από τις μελανότερες σελίδες της ιστορίας. Την άλλη διάσταση –και προφανώς δεν είναι πάντοτε διακριτά τα όρια- την θαυμάζω. Με συγκινεί. Κάθε φορά, όμως, που την αναλογίζομαι, αναρωτιέμαι: «αξίζει τον κόπο;». Και μέχρι και σήμερα, απάντηση σε αυτό το ερώτημα δεν έχω βρει.  
Μπερδεμένα πράγματα! Ανθρώπινα!

Ποιες ιστορικές προσωπικότητες αντιπαθείτε περισσότερο; Εκείνες που έλαμψαν μέσω της κενοδοξίας τους. Και έχω την εντύπωση ότι η καταγεγραμμένη ιστορία λατρεύει τις προσωπικότητες που κατέχουν αυτό το γνώρισμα. 

Οι αγαπημένες σας ηρωίδες από την παγκόσμια ιστορία; Όμοια με πιο πάνω.

Το αγαπημένο σας φαγητό και ποτό; Δεν υπάρχει.

Τα αγαπημένα σας ονόματα; Δεν έχω.

Τι μισείτε περισσότερο; Δεν θα χρησιμοποιούσα την λέξη «μισώ». Θα προτιμούσα να πω ότι «αποστρέφομαι» την κακή μου πλευρά.

Ποιο ιστορικό στρατιωτικό γεγονός θαυμάζετε περισσότερο; Τα στρατιωτικά γεγονότα είναι μία εκδήλωση του φυσικού νόμου στα πλαίσια του ανθρώπινου είδους. Όπως τα φυτά ανταγωνίζονται το ένα το άλλο, για το πιο θα βγει ψηλότερα να διεκδικήσει την ενέργεια του ήλιου για τον εαυτό του, έτσι ανταγωνίζονται και οι άνθρωποι. Τουλάχιστον, μέχρι την γεωργική επανάσταση, 12.000 χιλιάδες χρόνια πριν. Γιατί, από εκεί κι έπειτα, η ανθρωπότητα άρχισε να σχηματίζει πλεονάσματα, να τα αποθηκεύει και να κάνει πολέμους με κίνητρο την απληστία και όχι την επιβίωση -απαραίτητα. Στις μέρες μας, με την τεχνολογία να έχει πετύχει την απόλυτη κατάκτηση, την δυνατότητα υπερσίτισης του συνόλου του πληθυσμού του πλανήτη (η Παγκόσμια Τράπεζα βεβαιώνει γι αυτό, ήδη από το 2008 -ίσως και νωρίτερα), οι εχθροπραξίες είναι καρποί της ματαιοδοξίας και του ανταγωνισμού της εξουσίας. Τι να θαυμάσω; 
Πιστεύω πως αν συνεχιστεί -και δεν ανακοπεί από ένα τυχαίο γεγονός ή από την ίδια την απληστία μας- η εξέλιξη του είδους μας, στο μέλλον θα σχηματιστούν πολιτισμοί που θα θεμελιώνονται όλο και περισσότερο με στοιχεία πνεύματος και λιγότερο με στοιχεία ύλης. Θα υπάρξουν πολιτισμοί, όπου τα στρατιωτικά γεγονότα θα ανήκουν αυστηρά στην σφαίρα της ιστορικής, αναδρομικής ανάλυσης και φιλολογίας. Αν δεν ανακοπεί η εξέλιξη, εκεί θα οδηγήσει. Σε αυτήν την θεώρηση συγκλίνουν όλες οι διανοητικές προβολές του μακρινού μέλλοντος, που, κάποια «βιολογικά τερτίπια» ίσως, τις ενσάρκωσαν στο παρελθόν. Αναφέρομαι στις περιπτώσεις των Βούδα, Χριστού, κλπ.  

Με ποιο φυσικό ταλέντο θα θέλατε να είστε προικισμένος; Μου αρέσει πολύ η μουσική, αλλά από ρυθμό και «αυτί» είμαι στο μηδέν. 

Με ποιον τρόπο θα επιθυμούσατε να πεθάνετε; Ακαριαία, περπατώντας.

Σε ποια πνευματική κατάσταση βρίσκεστε αυτό τον καιρό; Αναζητώ, πειραματίζομαι. Κάνω ανακαλύψεις, απογοητεύομαι, εμπνέομαι, τρώω τα μούτρα μου, νιώθω ζωντανός, χαμένος, συγκινημένος, οργισμένος και ευγνώμων.

Σε ποια λάθη δείχνετε τη μεγαλύτερη επιείκεια; Στα ακούσια. 

Το αγαπημένο σας απόφθεγμα; «Αν θες να περπατήσεις πάνω στο νερό, βγες από την βάρκα.»

Η συνέντευξη δημοσιεύτηκε στο ιστολόγιο ανοικτής λογοτεχνιάς: ΙΔΕΟΣΤΑΤΟ

* Ο Δημήτρης Μαμάκος γεννήθηκε το 1974 στην Αθήνα. To 1999 ολοκλήρωσε τις σπουδές του στα Μαθηματικά και ξεκίνησε την σταδιοδρομία του στον χώρο του εμπορίου και των επιχειρήσεων. Το 2009, στο απόγειο ίσως της διαδρομής του, τα αφήνει όλα πίσω του. Ακολουθεί το μεγάλο του όνειρο και ταξιδεύει στην Ινδία και το Νεπάλ.
Τον Φεβρουάριο του 2012, το ημερολόγιο της περιπλάνησής του εκδίδεται στην ελληνική γλώσσα, με τον τίτλο «νομαδικόν: ημερολόγιο δρόμου». Πρόκειται για μία Αυτό-Έκδοση με ΣΚΟΠΟ, που ο Δημήτρης τον συνοψίζει «στην αναθεώρηση των εγωκεντρικών αρχών που θεμελιώνουν την Ιδέα μας για τον κόσμο».
  Τον Σεπτέμβρη του 2014 το νομαδικόν «υιοθετείται» από την Εκδοτική της Εστίας και το μήνυμά του αποκτά πρόσβαση στο ευρύ αναγνωστικό κοινό.
Τους τελευταίους τρείς χειμώνες ο Δημήτρης βρέθηκε στην Λέσβο και ασχολήθηκε με την βίο-καλλιέργεια της ελιάς. Τον υπόλοιπο καιρό ταξιδεύει μεταξύ Ασίας και Αφρικής. Τον τελευταίο ενάμιση χρόνο, ξαναγράφει...

Επικοινωνήστε με τον συγγραφέα ή δείτε περισσότερα για το βιβλίο και τον ΣΚΟΠΟ του στην επίσημη ιστοσελίδα: www.nomadikon.com