Συνέντευξη του Δ. Μαμάκου στο περιοδικό tetarto

Ερωτήσεις & εισαγωγή: Ηλίας Κολοκούρης

Η ζωή είναι ένα ταξίδι. Μπορεί να μένεις στο ίδιο μέρος, να μην κινείσαι, μα ταξιδεύεις ακόμα κι αν στις ίδιες πόλεις όλο γυρνάς. Έχει τέλος αυτή η πορεία; Εδώ, δεν αρχίσαμε, θα τελειώσουμε; Γιατί δένουμε την καθημερινότητά μας στα καθημερινά της, ξεχνάμε να μαθαίνουμε; Εν τέλει ξεχνάμε να ζούμε. Λέει ένα σύνθημα: «η αλήθεια βρίσκεται στον δρόμο». Αλλά γιατί δεν ξεκινάμε; Γιατί αρκεί η αντανάκλαση της πραγματικότητας και δεν πιάνουμε τα πράγματα με τα χέρια; Ερωτήματα τα οποία προκάλεσε η ανάγνωση ενός κινητοποιητικού βιβλίου. Το «Νομαδικόν» του Δημήτρη Μαμάκου.

Ετών τριάντα πέντε, επιχειρών και αεικίνητος, βιώνει το κοινό αδιέξοδο: το πρόγραμμα λέει «να έχεις» αντί «να είσαι». Δεν οδηγεί πουθενά. Η επιχείρηση όπου εργάζεται ευπορεί, αλλά δεν τον εκφράζει. Κάθε όνειρο φράσσει. Μια νέα αρχή χρειάζεται, ένα φάρμακο ψυχής. Τι κάνει; Ανοίγει την πόρτα και πάει! Απλώς! Τα βρόντηξε. Σε ένα ταξίδι αυτογνωσίας. Δεδομένα της καθημερινότητας ανατρέπονται. Νερό, τροφή, στέγη τώρα είναι ζητούμενα.

Με την ιδιοσυγκρασία παλιού πλάνητα, ο Μαμάκος ανακαλύπτει το Νεπάλ και την Ινδία. Σε

Bodhanath Stupa - Kathmandu

ενδελεχείς αφηγήσεις άλλων ταξιδευτών αναγιγνώσκουμε στο ημερολόγιο δρόμου του κάτι περισσότερο από πραγματώσεις ενός τρελού ονείρου. Χωρίς συνεχή επικοινωνία και διαδίκτυο; Ζεις μαζεύοντας καρπούς του δάσους; Γίνεται.

Παιδί της πόλης και ο αφηγητής, φοβάται. Αλλά προσαρμόζεται. Συνεχίζει. Δίχως πυξίδα. Στα κουτουρού, μαθαίνοντας. «Πόση ώρα έχω να δω άνθρωπο; Γιατί είμαι μόνος; Τι δουλειά έχω εδώ πάνω;», μονολογεί ζαλισμένος με το σακίδιο πεσμένο στις λάσπες, έτοιμος να τα φτύσει.

Το «Νομαδικόν» κυκλοφόρησε για πρώτη φορά το 2012. Παρέσυρε με τις σελίδες του τους αναγνώστες δις, εν είδει αυτοέκδοσης. Τώρα κυκλοφορεί από το «Βιβλιοπωλείον της Εστίας» και συνεχίζεται στο http://nomadikon.com.
Αλλά ας προχωρήσουμε στην συνέντευξη που μας παραχώρησε ο αλλαγμένος ταξιδιώτης. Ζει μια εντελώς διαφορετική ζωή στο Πλωμάρι.

Ποιον άνθρωπο ξεχωρίζεις εσύ από αυτούς που γνώρισες και γιατί;

Νομίζω είναι ο Ιλάκ από την Γερμανία. Τον συνάντησα φέτος το καλοκαίρι, στο Βασίστ της Ινδίας. Σε μία ταβέρνα στην πλατεία του χωριού. Ο Ιλάκ, στα τριάντα του, ζει στο Ντύσελρντοφ. Σε ένα φορτηγό που έχει διαμορώσει κατάλληλα με τα χέρια του, και που τα τελευταίο οκτώ χρόνια είναι αραγμένο σε έναν κήπο. 

Η πολυεθνική συντροφιά μας απολάμβανε ήλιο και κουβέντα, όταν ξαφνικά ο Ιλάκ σηκώθηκε, βγήκε στο άνοιγμα της πολυσύχναστης πλατείας, κι άρχισε να χορεύει. Δίχως μουσική, μόνος. Οι κινήσεις του είχαν θεατρικότητα και θύμιζαν ίσως κλασικό μπαλέτο.

Καθώς τον κοιτούσα να ακολουθεί εκείνη την παράξενη χορογραφία και να τεντώνει τον λαιμό του, πλησιάζοντας το πρόσωπό του ολοένα και πιο κοντά στον ήλιο του μεσημεριού, μου αποκαλύφθηκε  η σημασία εκείνης της μυστήριας ρήσης του Ιησού : “Όταν σταθείτε γυμνοί και ποδοπατήσετε τα ρούχα σας, σαν τα μικρά παιδιά, χωρίς να ντρέπεστε, τότε θα γευτείτε την Βασιλεία των Ουρανών”.

Ο Ιλάκ έμοιαζε να έχει κατακτήσει την αποδέσμευση από την γνώμη των γύρω του.

Ήταν “γυμνός” στην μέση της πλατείας. Χωρίς να ντρέπεται.

Και έμοιαζε να γεύεται την “Βασιλεία Των Ουρανών”.

Ιμαλάια

2. Πόσο άλλαξε η ζωή σου στην Ελλάδα μετά τα δύο ταξίδια αυτά;

Αυτά τα ταξίδια άλλαξαν το DNA μου, την αντίληψή μου για τα πάντα. Μου έδειξαν ότι ο πολιτισμός μας καταπέφτει. Βυθίζεται στην τυφλή πίστη του στην ύλη, στην εξύψωση του εγώ. Είδα, ακόμη, ότι το σκοτάδι δεν πολεμιέται. Αυτό που μπορεί να κάνει κανείς είναι ν' ανάψει ένα φως. Εκεί βρίσκεται πλέον η ουσία για εμένα, γύρω από αυτήν προσπαθώ να περιστρέφω πλέον την ζωή μου. Και λέω προσπαθώ, διότι είμαι από εκείνους που δεν έχουν κατορθώσει ακόμα να σταθούν γυμνοί, πάνω στα ρούχα τους, αφ' ενός, κι αφ' εταίρου, η πλέον του αναγκαίου ανησυχίες για τον βιοπορισμό και για το μέλλον με παρασέρνουν συχνά μακριά από τον δρόμο μου.

3. Πώς συνεχίζεται το ταξίδι;

Τους τελευταίους τρεις χειμώνες έχω βρεθεί στο Πλωμάρι της Λέσβου και καλλιεργώ φυσικά μερικά πατρογονικά ελαιοκτήματα. Προσπαθώ να συνδυάσω τον βιοπορισμό με την θεραπεία της γης, του νου και του σώματός μου.

Τα καλοκαίρια ταξιδεύω στην Ασία ή την Αφρική και προετοιμάζω το περιεχόμενου ενός επόμενου βιβλίου.

Ρίσικες: βουτιές στον Γάγκη

Πόσο εύκολη είναι η μετάβαση; Πώς θα θυμηθούμε να ζούμε;

Για να θυμηθούμε να ζούμε, πρέπει πρώτα τα αντιληφθούμε ότι δεν ζούμε. Και όταν το αντιληφθούμε, θα πρέπει να θελήσουμε, με πλήρη συνείδηση και με σαφήνεια, να ζήσουμε. Έπειτα, τα πράγματα παίρνουν τον δρόμο τους -το σύμπαν ακούει και απαντά σε όλα τα αιτήματα, ανεξαιρέτως. Κι ο δρόμος αυτός είναι ο δρόμος της αυτογνωσίας. Η διεκδίκηση της ζωής, που δεν είναι άλλο από την συνειδητή ανάληψη του εαυτού, περνά από το μονοπάτι της αυτογνωσίας.

Περί λιτού βίου

Ποια η γνώμη σου για την ιδέα του "λιτού βίου" όπως παρουσιάζεται στα ελληνικά ΜΜΕ;
Γίνεται ή είναι δήθεν;

Αυτό που ακούγεται στα ΜΜΕ και αυτό που καταλαβαίνουμε εμείς ως “λιτός βίος” είναι μία παρανόηση, μία στρεβλή εντύπωση. Η οπτική παραμένει αστική. Αυτός ο  “λιτός βίος” μόνο λιτός δεν είναι. Λιτός είναι ο βίος των εκατοντάδων εκατομμυρίων κατοίκων των παραγκουπόλεων που αφθονούν σε Ασία, Αφρική και Λατινική Αμερική.
Στην δική μας περίπτωση, όμως, η μετάβαση προδιαγράφεται βίαιη –εκεί βρίσκεται το πρόβλημα. Θα επιβληθεί. Εκ των άνω, από τα κέντρα εξουσίας. Ενώ θα έπρεπε αυτή η “εσωτερική υποτίμηση” στο βιοτικό επίπεδο και τις συνήθειες να έχει επιλεγεί από τους ίδιους τους πολίτες των ανεπτυγμένων χωρών -σαφώς και των Ελλήνων. Προκειμένου να περιορίσουμε τον βιασμό των οικοσυστημάτων, αλλά και την περεταίρω συμπίεση των μη προνομιούχων.  

Πρέπει να γίνει σαφές το ότι σε έναν τετριμμένο πλανήτη, τετριμμένου διαθεσίμου φυσικών πόρων, ένας τρόπος ζωής που πάσχει μέτρου και συναίσθησης είναι πράξη βίας εναντίον της παγκόσμιας κοινότητας και παράγει ανισότητα, φτώχεια και απόγνωση.

Το άλλο σκέλος του προβλήματος είναι ότι αυτή ακριβώς η επιβολή του “λιτού βίου” δεν επιβάλλεται από καμία κοινωνική αναγκαιότητα -ως όφειλε και ως επικοινωνείται από τα ΜΜΕ. Η αναγκαιότητα που πραγματικά  εξυπηρετείται είναι η -σε συνθήκες κρίσης- διατήρηση των προνομίων των... άνω. Εκείνων που την επιβάλλουν, των οικονομικών ελίτ. Μία έκθεση της Credit Suisse, του περασμένου φθινοπώρου, καταδείκνυε ότι το 1% των πλουσιότερων Ελλήνων ενισχύθηκε κατά την περίοδο της κρίσης, κατέχοντας το 56,1% του πλούτου το 2014! Πρέπει να το δούμε αυτό. Βίαιη επιβολή αντικοινωνικών μέτρων στο 99% του πληθυσμού για την περαιτέρω συμπίεση του 43,9% του πλούτου που μοιράζονται. Σε ποιο ΜΜΕ έχει βρει χώρο αυτή η πραγματικότητα;

Περί φόβου

Σε αυτόν που σου λέει "φοβάμαι - δεν μπορώ να φύγω" τι έχεις να πεις;

Ότι κι εγώ γι αυτό έφυγα, γιατί φοβήθηκα να μείνω. Αστειεύομαι... σχεδόν.

Ναι, είναι ενδιαφέρον αν γίνει συνείδηση. Αν πραγματικά αντιληφθεί ο καθένας ότι αυτό που τον κρατάει στο ο,τιδήποτε  είναι ο φόβος. Αν βρει την ενέργεια και την ποιότητα της στιγμής που θα μπορέσει να του δώσει την άμεση, κατακόρυφη συνειδητοποίηση αυτής της αλήθειας, τότε την επόμενη στιγμή, ο ίδιος άνθρωπος θα ξέρει ότι η ζωή που ζει δεν είναι η δική του ζωή. Είναι η ζωή του φόβου του. Μετά από μια τέτοια συνειδητοποίηση, κάποιες ποιότητες ανθρώπων εξεγείρονται άμεσα και διεκδικούν άλλες ωθήσεις από εκείνες του φόβου.

Κάποιες άλλες ποιότητες ανθρώπων, όμως, αποδέχονται ότι οι φόβοι τους είναι ισχυρότεροι από τους ίδιους και επιλέγουν την υποταγή. Αφού πρώτα φροντίσουν να εξασφαλίσουν μια συλλογή από εξωτερικά “αντικειμενικά εμπόδια” που τους “επιβάλλουν” την υποταγή. Έτσι πετυχαίνουν τον κατευνασμό της συνείδησης και του Εγώ σε σχέση με αυτή την υποταγή. Όμως οι προβολές του υποσυνείδητου στα νυχτερινά όνειρα και οι ωθήσεις από το ασυνείδητο, που έτσι κι αλλιώς οδηγούν τις ζωές μας, παραμένουν για εκείνους συγκρουσιακά υποβόσκουσες μέχρι τον θάνατο. Συχνά, με την πάροδο χρόνου, σωματοποιούνται. Γίνονται ασθένειες.

Τα ασυνείδητα κομμάτια της ψυχής είναι εντελώς ασύμβατα με τις συνθηκολογήσεις και τα ψέματα.

Δεν υποτιμώ την ισχύ του φόβου. Διότι γνωρίζω καλά πως παραμένει πιστός σύντροφος ακόμη κι εκείνων που διάλεξαν να εξεγερθούν εναντίον του. Ξέρω ότι αυτή είναι μία επιλογή που οδηγεί σε μία συνεχή αναμέτρηση, που στους περισσότερους προσφέρει πολλές ήττες και λιγοστές νίκες. Αυτές είναι όμως οι νίκες που τρέφουν την ψυχή. Χτίζουν την αυτοεκτίμηση και τροφοδοτούν την εξέλιξη.

Στην απόφασή σου να φύγεις έπαιξε ρόλο κάποια γυναίκα;

Έπαιξε: δεν υπήρχε κάποια γυναίκα τότε στην ζωή μου, οπότε υποθέτω ότι τα πράγματα ήταν πιο απλά. Αλλά όπως αναφέρθηκε και νωρίτερα, κάθε λογής “εμπόδιο” παίρνει μορφή, διαστάσεις και αντικειμενική έννοια από την εγγενή τάση του νου που τον θέλει να αντιστέκεται στις μεταβάσεις. Έτσι, ο κόσμος των γεγονότων, όμως,  καθορίζεται από την ειλικρίνεια και την σαφήνεια της επιθυμίας μας για κάτι νέο και τον βαθμό της συγκέντρωσης που επιτυγχάνουμε σε αυτήν.

Δημοσιεύτηκε στο περιοδικό tetarto στις 18/09/2015

η πρωτότυπη δημοσίευση, εδώ

Γκοκάρνα